Aantal berichten : 159 Leeftijd : 55 Registration date : 01-04-08
Onderwerp: Kenmerken van Hoogbegaafdheid di apr 29, 2008 9:33 pm
Kenmerken Hoogbegaafdheid
Hoogbegaafdheid komt meer voor dan we denken. Vaak is het verscholen in moeilijk gedrag en onderpresteren op school. Hierdoor is een gedeelte versluierd. Vergelijk nu eens de lijsten met kenmerken van Nieuwetijdskinderen, ADHD en hoogbegaafdheid, u zult versteld staan van de overlappingen. Onderstaand vindt u een aantal lijstjes die vrij op het internet zijn te vinden.
Positieve kenmerken van hoogbegaafdheid
*Begrijpt en onthoudt moeilijke informatie wanneer het wel geïnteresseerd is *Leest veel en verzamelt in vrije tijd op andere manieren veel informatie. *Presteert significant beter op mondelinge overhoringen dan op schriftelijke overhoringen. *Kent veel feiten, heeft grote algemene ontwikkeling. *Komt goed uit de verf bij individueel onderwijs op maat. *Is creatief met levendige verbeelding. *Ontwikkelt thuis op eigen initiatief allerlei activiteiten. *Heeft een brede belangstelling en vindt het leuk dingen te onderzoeken. *Is gevoelig.
Negatieve kenmerken van hoogbegaafdheid
*Presteert op school redelijk tot slecht (soms alleen onder eigen niveau). *Huiswerk niet af of slecht gemaakt. *Is vaak ontevreden over eigen prestatie. *Heeft een hekel aan inprenten. *Vermijdt nieuwe leeractiviteiten uit angst te mislukken. *Heeft minderwaardigheidsgevoelens, kan wantrouwend of onverschillig zijn *Doet niet graag mee aan groepsactiviteiten, heeft het gevoel dat niemand hem mag *Is minder populair bij leeftijdgenootjes. Het zoekt vriendjes onder gelijkgestemden. *Doelen worden door het kind te hoog gekozen (zodat falen hieraan geweten kan worden) of te laag gekozen (zodat mislukken voorkomen wordt) *Is snel afgeleid en impulsief *Staat afwijzend of onverschillig tegenover de school *Wil niet geholpen worden, wil zelfstandig zijn *Voelt zich hulpeloos, neemt geen verantwoordelijkheid voor eigen daden (wijt mislukken aan anderen of aan de situatie). *Verzet zich tegen autoriteit. Bron: Nelissen. J. & Span, P. (red.) (1999) Begaafde kinderen op de basisschool: suggesties voor didactisch handelen. Baarn: Bekadidact. 2e druk. Dr. Hans van Oordt:
Het 'niet lastige' kind:
Sterke motivatie Werkt gedegen Is nieuwsgierig Goed verzorgd huiswerk Prestatiegericht Drang tot perfectionisme Veeleisend voor zichzelf Meestal faalangstig Naar ernst neigend Lacht relatief weinig Zondert zich liever af bij 'feestjes' Gericht op ouderen Omgang met 'oudere-jaars' Docentgericht Creativiteit Vindingrijk, muzikaal enz. 'Abstracte' vraagstellingen Productief denken en concluderen Opvallend woordgebruik Grote taalschat Mooie zinsbouw Rekenvaardigheid Inzicht in relaties en situaties hebben Non-acceptatie door leeftijdgenoten
Het 'probleemgeval'
Begaafden kunnen lijden onder het gevoel niet begrepen te worden; los te staan van anderen; te leven in een andere werkelijkheid. Dit maakt vooral kinderen diep ongelukkig en kan zich uiten in excessief gedrag:
Clown spelen Niet serieus kunnen/willen zijn Achter een masker leven Zichzelf overschreeuwen Spanningsverschijnselen Agressief gedrag Allergie Onbeheerst / gefrustreerd handelen Astma Sterk wisselende resultaten Onderpresteren Concentratieproblemen Afdwalen van gedachten Niet kunnen stilzitten Desinteresse op school / bij studie Slecht ontwikkeld handschrift Gestoorde (fijne) motoriek Bedwateren (schoolreisjes of thuis) Praten/denken over de dood Doodsverlangen Gedachten over zelfdoding Eenzaamheidsgevoelens/isolement Spijbelen Op zichzelf zijn dit geen kenmerkende eigenschappen van uitsluitend meer- of hoogbegaafdheid. De geestelijke en emotionele nood van kinderen blijkt hieruit. In combinatie met een aantal van de eerder genoemde 'testpunten' uit de lijst, kan ook bij de groep 'slechte presteerders' wel degelijk sprake zijn van een bijzondere begaafdheid.
Nog een signaallijst:
Hoe weet je nu of je mogelijk te maken hebt met een hoogbegaafd kind? Hieronder treft u een lijst aan met kenmerken van hoogbegaafdheid. Als u een aantal signalen herkent heeft u mogelijk te maken met een hoogbegaafd kind. Let wel: niet alle hoogbegaafde kinderen hebben deze kenmerken. En het omgekeerde kan natuurlijk ook: als uw kind een of meerdere van deze gedragsaspecten laat zien hoeft dat nog niet te betekenen dat het om hoogbegaafdheid gaat.
De signalen:
Weinig slapen Wil als baby al vroeg niet meer liggen (3 mnd) Vroeg staan, lopen, vaak overslaan van de kruipfase. Kan ook: heel laat lopen Vroeg brabbelen, vroeg praten in correcte zinnen Laat praten maar meteen grammaticaal correct Opvallend taalgebruik Vroeg leggen van verbanden: dus-redenering Grote leergierigheid en nieuwsgierigheid Opvallend goed geheugen Vraagt eindeloos "waarom" Perfectionistisch Uitgesproken rechtvaardigheidsgevoel en verantwoordelijkheidsgevoel Originele ideeën en oplossingen Apart gevoel voor humor, veel taalgrapjes Vaak buikpijn, hoofdpijn Speelt vaak alleen Draagt "andere" onderwerpen aan in de kring op school Zelfstandig Leert zichzelf lezen / rekenen / schrijven (Over) gevoelig Vaak onhandelbaar of agressief Moeite met leren zwemmen/fietsen Verschillende dingen tegelijk doen, hoog tempo
Signalen van onderpresteren
Leerlingen die we onderpresteerders noemen geven vaak, naast hun slechte werkresultaten, nog veel meer signalen af waardoor de aandacht van de leerkracht vaak wel op hen gevestigd moet worden. Zij vertonen vaak probleemgedrag dat kan variëren van constant aandacht vragen tot agressief gedrag. Soms vallen deze kinderen op doordat zij zich niet kunnen concentreren, een slechte werkhouding hebben en een traag werktempo. Saskia is leerkracht van groep zeven. Jan is haar zorgenkind. Jan is in de klas vaak niet te hanteren. Hij doet waarin hij zin heeft; pest andere kinderen; heeft altijd zijn woordje klaar als iemand iets zegt; zijn werk is nooit af en van de tien sommen maakt hij er één goed. Het team had besloten dat de remedial teacher hem zou testen en vervolgens voor taal en rekenen een eigen programma zou opstellen. Het mocht allemaal niet baten. Hoe meer oefenwerk hij kreeg, hoe slechter zijn prestaties. Thuis was Jan inmiddels niet meer hanteerbaar. In de klas liep zijn gedrag echt de spuigaten uit. Niemand wist wat er met hem aan de hand was. Uiteindelijk is hij door de schoolbegeleidingsdienst getest, want men dacht dat Jan maar naar het speciaal onderwijs moest. Pas toen bleek dat Jan niet zwak- maar juist hoogbegaafd was. De onderpresteerder maakt zich voor de leerkracht onzichtbaar. Toch geven ook deze kinderen signalen af. Johan is zo'n kind. Hij zit in groep zes; doet goed mee met de klas; heeft zijn werk op tijd af en lijkt eigenlijk altijd goedgehumeurd. Niets bijzonders dus, zo op het eerste gezicht. Johan is 'een gemiddeld kind'. Ten minste, dat dacht zijn leerkracht. 'Op een dag was Johan aan de beurt om een spreekbeurt te houden. Het onderwerp was niet eenvoudig. Hij wist meer van zijn onderwerp dan menig volwassene. Thuis bleek Johan een heel ander kind te zijn dan op school. Toen op school werd gekeken wat zijn didactisch niveau was, bleek hij nog lang niet aan zijn plafond te zitten. Hij was tot veel meer in staat.
Positieve en negatieve signalen van hoogbegaafdheid:
Ze hebben ongewone interesses Ze hebben vaak voorkennis over een onderwerp dat in de klas behandeld wordt. Ze maken veel (onnodige) fouten maakt in werk dat beneden zijn niveau is. Er is veelal ook geen vast foutenpatroon te herkennen. De ene keer maakt het kind een bepaald type opdracht foutloos, de dag daarop is er erg veel fout. In de prestaties van een onderpresterende leerling is vaak een neerwaartse lijn te zien. Ze hebben een enorme ontdekkingsdrang en creativiteit die zij thuis wél en op school niet laten zien.
